Οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου – από την BP και τη Shell με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο έως τους διεθνείς κολοσσούς όπως η ExxonMobil και η Νορβηγική Equinor – έχουν ανακοινώσει εκπληκτικά στοιχεία κερδών.
Όλοι επωφελούνται από την αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Ενώ αποκομίζουν τα κέρδη, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αγωνίζονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας και να γεμίσουν τα αυτοκίνητά τους – οδηγώντας σε εκκλήσεις για υψηλότερους φόρους σε αυτές τις εταιρείες.
Πώς λοιπόν βγάζουν τόσα χρήματα και θα έπρεπε η κυβέρνηση να παρέμβει για να τους σταματήσει;
Γιατί έχει εκτοξευθεί η τιμή του πετρελαίου;
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο διαπραγματεύονται σε όλο τον κόσμο και εάν οι προμήθειες είναι μικρές και η ζήτηση υψηλή, οι πωλητές μπορούν να χρεώσουν περισσότερα και η τιμή ανεβαίνει.
Πριν από τον πόλεμο της Ουκρανίας, η Ρωσία ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο.
Πολλά από τα χρήματα που πλήρωσαν οι άνθρωποι για να αγοράσουν αυτό το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο πήγαν στη ρωσική κυβέρνηση – αυτές οι εξαγωγές αποτελούσαν το 45% του ρωσικού κρατικού προϋπολογισμού το 2021.
Μετά την εισβολή, οι δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, προσπάθησαν να σταματήσουν (ή τουλάχιστον να μειώσουν μαζικά) τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία, για να αποφύγουν τη χρηματοδότηση του ρωσικού στρατού και την υποστήριξη ενός εχθρικού καθεστώτος.
Οι χώρες που δεν ήθελαν να αγοράσουν από τη Ρωσία έπρεπε να πληρώσουν πολύ υψηλότερες τιμές για το πετρέλαιο που παρήχθη αλλού.
Οι τιμές του πετρελαίου είχαν ήδη ανέβει καθώς οι οικονομίες άνοιξαν ξανά μετά τα lockdown Covid-19 και οι άνθρωποι χρειάζονταν περισσότερο πετρέλαιο.
Την επομένη της ρωσικής εισβολής, η τιμή του πετρελαίου ξεπέρασε τα 100 δολάρια το βαρέλι και κορυφώθηκε σε πάνω από 127 δολάρια τον Μάρτιο, πριν επιστρέψει στα 85 δολάρια. Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν επίσης μετά την εισβολή.
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι ζωτικής σημασίας για σχεδόν κάθε πτυχή της σύγχρονης ζωής. Το λάδι χρησιμοποιείται για την παραγωγή βενζίνης και ντίζελ και το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται για θέρμανση και μαγείρεμα.
Χρησιμοποιούνται επίσης στη γεωργία, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και άλλες βιομηχανικές διεργασίες που παράγουν τα πάντα, από λίπασμα έως πλαστικά.
Έτσι, μια διαρκής αύξηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου αυξάνει το κόστος πολλών άλλων πραγμάτων που αγοράζουμε, οδηγώντας την κρίση κόστους ζωής που έχει κυριεύσει το Ηνωμένο Βασίλειο – και άλλες χώρες – τους τελευταίους μήνες.
Γιατί η άνοδος των τιμών σημαίνει περισσότερα κέρδη;
Οι πετρελαϊκές εταιρείες κερδίζουν χρήματα εντοπίζοντας αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου θαμμένα σε βράχους κάτω από την επιφάνεια της γης και κάνοντας γεωτρήσεις για να τα απελευθερώσουν.
Το κόστος δεν ποικίλλει τόσο πολύ όσο η τιμή ανεβαίνει ή μειώνεται, αλλά τα χρήματα που βγάζουν από την πώλησή της διαφέρουν.
Έτσι, όταν οι τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν στα ύψη μετά την εισβολή στην Ουκρανία, τα χρήματα που έβγαζαν αυτές οι εταιρείες από την πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξήθηκαν επίσης μαζικά.
Πόσα κέρδη είχαν η Shell και η BP πέρυσι;
Την Τρίτη, η BP ανέφερε ετήσια κέρδη-ρεκόρ ύψους 27,7 δισ. δολαρίων (23 δισ. £) για το 2022, καθώς περιόρισε τα σχέδια για μείωση της ποσότητας πετρελαίου και φυσικού αερίου που παράγει έως το 2030. Αυτά τα κέρδη ήταν διπλάσια σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Τον Φεβρουάριο, η Shell παρουσίασε τα υψηλότερα κέρδη των τελευταίων 115 ετών . Τα κέρδη έφτασαν τα 39,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, διπλάσια από το σύνολο του προηγούμενου έτους.
Τα κέρδη που αποκομίζουν δεν εξαφανίζονται όλα – πολλοί απλοί άνθρωποι κατέχουν μετοχές στη BP, τη Shell και άλλες παγκόσμιες εταιρείες πετρελαίου. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω των συνταξιοδοτικών τους ταμείων και μπορεί να μην το γνωρίζουν καν.
Ορισμένα από τα επιπλέον κέρδη καταβάλλονται στους μετόχους μέσω υψηλότερων μερισμάτων και επαναγοράς μετοχών (που αυξάνει την τιμή της μετοχής).
Αλλά όσο τα δισεκατομμύρια εισέρχονται ενώ οι πελάτες δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, οι εκκλήσεις για υψηλότερους φόρους θα συνεχιστούν.
Πόσο φόρο πληρώνουν οι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου;
Οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου πραγματοποίησαν τα κέρδη ρεκόρ τους ακόμη και αφού πλήρωσαν δισεκατομμύρια σε κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο.
Η BP και η Shell βρίσκονται σε περίπλοκη θέση επειδή έχουν την έδρα τους στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά παράγουν σχετικά μικρή ποσότητα πετρελαίου και φυσικού αερίου στα ύδατα του ΗΒ. Αποκομίζουν το μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους από δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο.
Η Shell πλήρωσε φόρο 134 εκατομμυρίων δολαρίων (110 εκατ. £) στις δραστηριότητές της στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2022, από έναν παγκόσμιο φορολογικό λογαριασμό ύψους 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η BP πλήρωσε φόρους 2,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων (1,8 δισεκατομμύρια λίρες) στις δραστηριότητές της στο Ηνωμένο Βασίλειο, από έναν παγκόσμιο φορολογικό λογαριασμό 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πώς φορολογούνται οι εταιρείες πετρελαίου στο Ηνωμένο Βασίλειο;
Οι πετρελαϊκές εταιρείες πληρώνουν ήδη φόρο 40% στα κέρδη τους από την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο – που είναι υψηλότερος από τους φόρους σε άλλες εταιρείες.
Αλλά μπορούν να μειώσουν αυτόν τον φορολογικό λογαριασμό αφαιρώντας το κόστος της παύσης λειτουργίας των παλαιών εξέδρων πετρελαίου ή αντισταθμίζοντας μελλοντικές επενδύσεις και ζημίες από προηγούμενα χρόνια.
Σε μερικά χρόνια, η BP και η Shell δεν έχουν πληρώσει φόρο για τις δραστηριότητες του Ηνωμένου Βασιλείου και αντ’ αυτού έλαβαν πληρωμές από την κυβέρνηση του ΗΒ.
Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η κυβέρνηση αντιμετώπισε εκκλήσεις να εισαγάγει έναν πρόσθετο «απροσδόκητο φόρο» στα κέρδη των ενεργειακών εταιρειών για να βοηθήσει στην πληρωμή των αυξανόμενων λογαριασμών ενέργειας.
Αυτό εισήχθη τον Μάιο του 2022 και αυξήθηκε από 25% σε 35% τον Νοέμβριο. Τώρα αναμένεται να συγκεντρώσει περίπου 40 δισ. £ επιπλέον από όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου μεταξύ 2022 και 2028.
Ωστόσο, ο απροσδόκητος φόρος ισχύει μόνο για τα κέρδη από την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μερίδιο των κερδών ορισμένων επιχειρήσεων.
Και οι επιχειρήσεις μπορούν να αφαιρέσουν περισσότερο από το 90% του κόστους της νέας εξερεύνησης και παραγωγής από τους απροσδόκητους φόρους τους, μειώνοντας σημαντικά αυτά που πρέπει να πληρώσουν.
Ο απροσδόκητος φόρος αντιπροσώπευε το σύνολο των φορολογικών λογαριασμών της Shell στο Ηνωμένο Βασίλειο και 700 εκατομμύρια δολάρια (538 εκατομμύρια £) της BP.
Αντιμετωπίζουν κλήσεις να πληρώσουν ακόμη περισσότερους φόρους
Πολιτικοί, περιβαλλοντολόγοι, συνδικάτα και ακτιβιστές της φτώχειας έχουν επιτεθεί στα κέρδη ρεκόρ των πετρελαϊκών εταιρειών και υποστηρίζουν υψηλότερους απροσδόκητους φόρους.
Λένε ότι οι υψηλές τιμές είναι το αποτέλεσμα κάτι πέρα από τον έλεγχο της εταιρείας πετρελαίου – ο πόλεμος, και ότι δεν είναι δίκαιο οι εταιρείες πετρελαίου να επωφελούνται από τα δεινά των ανθρώπων.
Κάποιοι λένε ότι οι υψηλότεροι απροσδόκητοι φόροι είναι ένας καλός τρόπος για τις κυβερνήσεις να συγκεντρώσουν χρήματα επειδή είναι εύκολο να εισπραχθούν και δύσκολο να αποφευχθούν.
Ακόμη και το ίδιο το πρώην αφεντικό της Shell, ο Ben van Beurden, αναρωτήθηκε αν ήταν αναπόφευκτο οι κυβερνήσεις να χρειαστούν να φορολογήσουν περισσότερο τους παραγωγούς ενέργειας για να προστατεύσουν τους φτωχότερους στην κοινωνία.
Ωστόσο, οι πετρελαϊκές εταιρείες υποστηρίζουν ότι ένας υψηλότερος φόρος απροσδόκητου θα τις έκανε λιγότερο πρόθυμες να επενδύσουν στην παραγωγή στο Ηνωμένο Βασίλειο και ότι θα αναζητούσαν πετρέλαιο αλλού όπου οι φόροι είναι χαμηλότεροι.
Η Harbor Energy , η οποία παράγει περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο στο Ηνωμένο Βασίλειο από οποιονδήποτε άλλον, περικόπτει θέσεις εργασίας και επανεξετάζει τις επενδύσεις της στο Ηνωμένο Βασίλειο λόγω του απροσδόκητου φόρου.
Εάν η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου αποφασίσει να φορολογήσει περισσότερο την BP και τη Shell για τα παγκόσμια κέρδη τους, θα μπορούσαν ενδεχομένως να μεταφέρουν τα κεντρικά τους γραφεία εκτός της χώρας – ξεφεύγοντας από τον νέο φόρο και στερώντας από το Ηνωμένο Βασίλειο πολλά από τα έσοδα που πληρώνουν σήμερα.
Οι εταιρείες πετρελαίου πρέπει να δραστηριοποιούνται σε έναν κόσμο όπου η τιμή του πετρελαίου μπορεί να μειωθεί όσο και να ανέβει, χωρίς καμία προειδοποίηση. Τα χρήματα που βγήκαν τα καλά χρόνια βοηθούν στην εξισορρόπηση των ετών που οι τιμές του πετρελαίου είναι χαμηλές.
Πολλές εταιρείες πετρελαίου έχασαν δισεκατομμύρια από ρωσικές επενδύσεις πέρυσι – η BP διέγραψε επενδύσεις ύψους 24 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη ρωσική εταιρεία πετρελαίου Rosneft, για παράδειγμα.
Πρέπει επίσης να επενδύσουν δισεκατομμύρια για να βρουν νέα αποθέματα πετρελαίου για να συνεχίσουν να λειτουργούν τα αποθέματα μέχρι ο κόσμος να στραφεί σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Οι ενεργειακές εταιρείες έχουν επίσης να παίξουν μεγάλο ρόλο σε αυτή τη μετάβαση. Η BP και η Shell επενδύουν μερικά από τα δισεκατομμύρια που βγάζουν από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ηλιακά και αιολικά πάρκα και σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Ο επικεφαλής της BP Bernard Looney δήλωσε ότι η βρετανική εταιρεία «βοηθά στην παροχή της ενέργειας που χρειάζεται ο κόσμος», ενώ επενδύει στη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Shell, Wael Sawan, δήλωσε ότι αυτές είναι “απίστευτα δύσκολες στιγμές – βλέπουμε τον πληθωρισμό να είναι ανεξέλεγκτος σε όλο τον κόσμο”, αλλά ότι η Shell παίζει τον ρόλο της επενδύοντας σε τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ο οικονομικός διευθυντής της Sinead Gorman πρόσθεσε ότι η Shell είχε πληρώσει 13 δισεκατομμύρια δολάρια σε φόρους παγκοσμίως το 2022.
Ωστόσο, η BP μείωσε τα σχέδιά της να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα φέτος, επειδή η ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο είναι τόσο ισχυρή.
Το ενεργειακό ανώτατο όριο μειώνει τα κέρδη των εταιρειών πετρελαίου;
Το ανώτατο όριο της τιμής της ενέργειας εισήχθη το 2019 για να σταματήσει τις εταιρείες να υπερχρεώνουν τους ανθρώπους που δεν έκαναν αγορές για φθηνότερες προσφορές. Στοχεύει σε προμηθευτές ενέργειας και δεν επηρεάζει τα κέρδη των παραγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
Περισσότερα ….για εσάς
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
