ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ

γράφει ο ΝΙΚΟΛΑΣ-ΕΦΡΑΙΜ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

11 Ιουνίου 1835:  O Θάνατος του Ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ

Ο Ανδρέας Μιαούλης γεννήθηκε στις 20 Μαϊου 1769 στην Ύδρα και το πραγματικό του επώνυμο ήταν Βώκος. Ήταν δευτερότοκος του πλοιοκτήτη Δημήτριου Βώκου, γόνου αρχοντικής Υδραίικης οικογένειας προερχόμενη από τη Χαλκίδα. Οι Βώκοι εξαιτίας διαμάχης με τον Τούρκο Γκεζαΐρ Πασά, γνωστό και ως Χαζναντράραγα, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να καταφύγουν αρχικά στην Δοκό και στη συνέχεια στην ημιαυτόνομη Ύδρα. Η μητέρα του λεγόταν Ανδριανή και ήταν η χήρα του Ανδρέα Βόχα ή Βοχαΐτου. Ο πατέρας του προσπάθησε ανεπιτυχώς να του μάθει γράμματα, αλλά ο νεαρός τότε Ανδρέας στράφηκε στη ναυτιλία, στην οποία είχε δείξει ιδιαίτερη κλίση από τα εφηβικά του χρόνια. Σε ηλικία μόλις 16 ετών και παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του έγινε πλοίαρχος στο οικογενειακό πλοίο. Ανέλαβε να παραδώσει σιτάρι στη Νίκαια, την παραλιακή πόλη της Γαλλίας. Το κέρδος ήταν τεράστιο για την εποχή. Αμέσως μετά πούλησε το πλοίο της οικογένειας και αγόρασε από έναν Οθωμανό της Χίου το εμπορικό πλοίο Μιαούλ. Από τότε εμφανίζεται με το επώνυμο Μιαούλης.

Αντίθετος αρχικά στην Επανάσταση

Ο Ανδρέας Μιαούλης ήταν αντίθετος με την επανάσταση λέγοντας ότι οι Έλληνες δεν ήταν ακόμη έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τον Οθωμανικό στρατό. Στις 27 Μαρτίου όμως, ο Αντώνιος Οικονόμου ξεσήκωσε το νησί κηρύσσοντας επανάσταση αναγκάζοντας ουσιαστικά τον ίδιο να συμμετέχει στον αγώνα. Τον πρώτο χρόνο δεν έλαβε μέρος σε σχεδόν καμία ναυμαχία σε αντίθεση με τον γιο του που συμμετείχε ως πλοίαρχος σε ναυμαχίες στον Κορινθιακό κόλπο και στις Σπέτσες. Στις 20 Ιουλίου του 1821 ο Μιαούλης μαζί με τους Φραγκίσκο Βούλγαρη, Μανώλη Τομπάζη και Γεώργιο Κιβωτό έθεσαν με έγγραφο τους τα πλοία τους και τους εαυτούς τους στη διάθεση της πατρίδας.  Τον Ιανουάριο του 1822 εκλέχθηκε, μετά την παραίτηση του Ιάκωβου Τομπάζη, ναύαρχος του στόλου της Ύδρας. Στις 8 Φεβρουαρίου, ως ναύαρχος πια, ξεκίνησε για τη Ζάκυνθο. Εκεί συναντήθηκε με τα Ψαριανά και τα Σπετσιώτικα και στις 20 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε η ναυμαχία των Πατρών όπου ο οθωμανικός στόλος ηττήθηκε και αναγκάστηκε να αποχωρήσει. Η ιδέα της ναυμαχίας ανήκε στον Μιαούλη και σύμφωνα με τον ιστορικό Διονύσιο Κόκκινο η νίκη ήταν δικό του επίτευγμα. Σημειώνει επίσης ότι από τότε αναγνωρίστηκε από όλους ως αρχηγός του ελληνικού στόλου.  Οι ηρωικές του πράξεις συνεχίστηκαν ως το τέλος της επανάστασης με ναυμαχίες στη Σούδα, στη Μεθώνη, στη Μυτιλήνη ακόμη και στον Ελλήσποντο.

 ΠΕΡΙΠΛΟΚΗ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

Με την έλευση του Καποδίστρια το όνομα του άρχισε να περιπλέκεται. Οι Υδραίοι ζητούσαν αποζημιώσεις για τις καταστροφές που είχαν υποστεί κατά την Ελληνική Επανάσταση, όμως η κατάσταση του ταμείου του ελληνικού κράτους δεν επέτρεπε στον Καποδίστρια να κάνει κάτι τέτοιο. Η κατάσταση γρήγορα κλιμακώθηκε, οι Υδραίοι καπεταναίοι δεν δέχονταν ελέγχους στα πλοία τους και ο Καποδίστριας έδωσε εντολή στον Κανάρη να θέσει σε ετοιμότητα τον ελληνικό στόλο στον ναύσταθμο του Πόρου. Τον Ιούλη του 1831, υπό την κατεύθυνση του Μαυροκορδάτου, ο Μιαούλης με 200 Υδραίους και άλλους ντόπιους ενόπλους, καταλαμβάνουν αρχικά την ελληνική ναυαρχίδα “Ελλάς” και το μικρό φρούριο που έλεγχε το στενό. Στις επόμενες μέρες καταφέρνουν να πάρουν τον έλεγχο τριών πλοίων από τον Κανάρη, ανάμεσά τους η φρεγάτα “Σπέτσες” που ήταν δωρεά των παιδιών της Μπουμπουλίνας. Ο Καποδίστριας στέλνει στρατιωτικά σώματα με την εντολή να ανακαταλάβουν το φρούριο και έρχεται σε συνεννόηση με τον Ρώσο ναύαρχο Ρικόρδ, τον οποίο πείθει να πάει με τη ρωσική μοίρα στον Πόρο. Ο Ρικόρδ, όπως και άλλοι ξένοι αξιωματούχοι, προσπάθησαν να μεταπείσουν τον Μιαούλη χωρίς αποτέλεσμα. Στις 27 Ιουλίου ο Ρικόρδ επιτέθηκε, κάμπτοντας το ηθικό των στασιαστών.

ΠΡΑΞΗ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ Η ΑΝΑΤΙΝΑΞΗ ΤΟΥΣ

Την 1η Αυγούστου του 1831, ο Μιαούλης είχε μείνει με πολύ λίγους άντρες και σε μια στιγμή απελπισίας, ως ύστατη πολεμική πράξη, άναψε φυτίλια στις μπαρουταποθήκες των τεσσάρων μεγαλύτερων πλοίων.Ανατινάχτηκαν η φρεγάτα “Ελλάς” και η κορβέτα “Ύδρα”, και τα άλλα δύο πλοία σώθηκαν την τελευταία στιγμή από θαρραλέους αγωνιστές που αφαίρεσαν τα φυτίλια. Η πυρπόληση των ελληνικών πλοίων στιγμάτισε τον Μιαούλη. Ο Μιαούλης αργότερα έλεγε μετανοημένος ότι καλύτερα να του είχαν κόψει το χέρι παρά να τα είχε κάψει.  Επί βασιλείας Όθωνα, διορίστηκε Αρχηγός του Ναυτικού Διευθυντηρίου, Γενικός Επιθεωρητής του Στόλου και Σύμβουλος Επικρατείας.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ

Ο Ανδρέας Μιαούλης πέθανε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 1835 από φυματίωση και τάφηκε στον Πειραιά, στην περιοχή που αργότερα ονομάστηκε Ακτή Μιαούλη. Αργότερα, έγινε ανακομιδή των οστών του σε τάφο στην είσοδο της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων.