ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ

• 23 Ιουνίου 1963 Η Συνθήκη της Ανταρτικής

  Η Συνθήκη της Ανταρκτικής και οι συναφείς συνθήκες, οι οποίες ονομάζονται

  συνολικά “Σύστημα Συνθηκών Ανταρκτικής καθορίζουν τις διεθνείς σχέσεις

  αναφορικά με την Ανταρκτική, η οποία αποτελεί τη μοναδική ήπειρο της Γης που

  δεν έχει αυτόχθονες κατοίκους. Για τους σκοπούς της συνθήκης, η Ανταρκτική

  ορίζεται ως όλη η ξηρά και οι πάγοι που βρίσκονται νότια του 60ού παράλληλου

  (60°S). Η συνθήκη έχει επικυρωθεί από 53 χώρες και διαχωρίζει την Ανταρκτική ως

  επιστημονική προστατευόμενη περιοχή, ελεύθερη για επιστημονική έρευνα και

  στην οποία απαγορεύεται κάθε στρατιωτική δράση. Ήταν η πρώτη συμφωνία για

  τον έλεγχο των όπλων που υπογράφηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Η κύρια συνθήκη

  τέθηκε προς υπογραφή την 1η Δεκεμβρίου του 1959 και τέθηκε επίσημα σε ισχύ

  στις 23 Ιουνίου του 1961. Αρχικά η συνθήκη υπογράφηκε από 12 χώρες, οι οποίες

  ήταν ενεργές στην Ανταρκτική κατά το Διεθνές Γεωφυσικό Έτος (IGY) του 1957-58

  και ήταν πρόθυμες να δεχτούν την πρόσκληση των ΗΠΑ για συμμετοχή σε διάσκεψη

  με θέμα τη διαπραγμάτευση της συνθήκης. Οι χώρες εκείνες ήταν αυτές που εκείνη

  την περίοδο είχαν συμφέροντα στην ήπειρο: Αργεντινή, Αυστραλία, Βέλγιο, Γαλλία,

  Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Νότια

  Αφρική, Σοβιετική Ένωση και Χιλή. Μεταξύ αυτών των κρατών, οι υπογράφοντες τη

  συνθήκη είχαν ιδρύσει περισσότερους από 50 ερευνητικούς σταθμούς της

  Ανταρκτικής στα πλαίσια του IGY. Η συνθήκη αποτελούσε έκφραση της διπλωματίας

  για λειτουργική και επιστημονική συνεργασία, η οποία είχε επιτευχθεί “στον πάγο”.

  Μεταξύ άλλων τα άρθρα της Συνθήκης ήταν :

   Αρθρο 1 – Η περιοχή προορίζεται μόνο για ειρηνική χρήση. Η στρατιωτική

  δραστηριότητα, όπως δοκιμές όπλων, απαγορεύεται, ωστόσο στρατιωτικό

  προσωπικό και εξοπλισμός δύνανται να χρησιμοποιηθούν για επιστημονική

  έρευνα ή για οποιονδήποτε ειρηνικό σκοπό.

   Αρθρο 2 – Η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας και συνεργασίας πρέπει

  να συνεχιστεί.

   Αρθρο 3 – Συνεχίζεται η ελεύθερη ανταλλαγή πληροφοριών και προσωπικού

  σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη και άλλους διεθνείς οργανισμούς.

   Αρθρο 4 – Δεν αναγνωρίζει διένεξη ή διεκδικήσεις επί της κυριαρχίας στην

  Ανταρκτική. Καμία νέα διεκδίκηση δεν θα πρέπει να προβάλλεται ενόσω η

  συνθήκη είναι σε ισχύ.

   Αρθρο 5 – Απαγορεύει τις πυρηνικές εκρήξεις ή την απόρριψη ραδιενεργών

  αποβλήτων.

   Αρθρο 6 – Υπό τη συνθήκη συμπεριλαμβάνονται όλη η γήινη έκταση και τα

  παγόβουνα νότια του 60ου παραλλήλου.

   Αρθρο 7 – Τα κράτη που είναι παρατηρητές της συνθήκης έχουν ελεύθερη

  πρόσβαση, συμπεριλαμβανομένης της παρατήρησης από αέρος, σε

  οποιαδήποτε περιοχή και δύνανται να επιθεωρούν όλους τους σταθμούς ,

  τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό. Θα πρέπει να γίνεται προηγουμένως

  ανακοίνωση για όλες τις δραστηριότητες και την εισαγωγή στρατιωτικού

  προσωπικού.

   Αρθρο 8 – Καθορίζει ότι τη δικαιοδοσία επί των παρατηρητών και των

  επιστημόνων έχουν τα κράτη τους.

   Αρθρο 9 – Συχνές συναντήσεις συμβουλευτικού τύπου θα διεξάγονται με

  συμμετοχή των κρατών μελών.

   Αρθρο 10 – Οι χώρες που υπέγραψαν τη συνθήκη θα αποθαρρύνουν τις

  δραστηριότητες οποιασδήποτε χώρας που αντιτίθενται στη συνθήκη.

   Αρθρο 11 – Οι διαμάχες θα επιλύονται με ειρηνικό τρόπο από τις χώρες μέλη

  που ενδιαφέρονται ή εν τέλει από το Διεθνές Δικαστήριο.

   Άρθρα 12, 13, 14′ – Έχουν να κάνουν με την τήρηση, την ερμηνεία και την

  τροποποίηση της συνθήκης μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών.

γράφει ο Νικόλας-Εφραίμ Παπαδόπουλος

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP