Ένας λαός, ο οποίος δε γνωρίζει τις ρίζες του, την ιστορία του, αδυνατεί να
προχωρήσει, να προοδεύσει. Ο τρόπος σκέψης των Αρχαίων Ελλήνων και η
τέχνη τους αποτελούν τη ρίζα του πολιτισμού ολόκληρης της Ευρώπης. Δεν
είναι, λοιπόν, τυχαίο πως σε πολλά σχολεία και πανεπιστήμια, όπως στην
Αγγλία (από το 2010), στη Γαλλία, στο Βέλγιο, διδάσκονται οι μαθητές τον
αρχαίο πολιτισμό, αλλά και τη γλώσσα (1). Όπως, δεν είναι τυχαίο, πως
αρκετοί ξένοι ερευνητές ασχολήθηκαν με τη διδασκαλία των Αρχαίων
Ελληνικών και τη συσχέτισαν με τη δυσλεξία.
Πολλοί ξένοι επιστήμονες υποστηρίζουν πως με τη συστηματική διδασκαλία
των Αρχαίων Ελληνικών, ο εγκέφαλος των παιδιών με δυσλεξία και
μαθησιακές δυσκολίες διαμορφώνεται προς το καλύτερο.
Σύμφωνα με τη θεωρία του καθηγητού Eric Havelock (1903-1989), ο τρόπος
που γράφτηκε η αρχαία ελληνική αλφάβητος, αλλά και η χρήση του, έκαναν
την περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται Broca (υπεύθυνη για την
προφορική και γραπτή έκφραση του λόγου) και βρίσκεται στην αριστερή
πλευρά, να ενεργοποιηθεί σε μεγαλύτερο βαθμό και ο ανθρώπινος εγκέφαλος
να ξαναπρογραμματιστεί με μεγαλύτερη επιτυχία.
Επιπλέον, Σύμφωνα με την ομάδα του Ιωάννη Τσέγκου, η διδασκαλία των
Αρχαίων Ελληνικών έδειξε επιτάχυνση στους δείκτες Λεκτικής νοημοσύνης και
Αφαιρετικής Σκέψης. Ο ίδιος, μάλιστα πίστευε, πως το πολυτονικό βοήθησε
πολύ στη γρήγορη ανάπτυξη των αντιληπτικών δεξιοτήτων των παιδιών με
δυσλεξία (2,3,4).
Η ερευνήτρια Kate Chanock, χρησιμοποιώντας τη θεωρεία του Τσέγκου,
αναφέρει στο έργο της “Help for a dyslexic learner from an unlikely source: the
study of Ancient Greek” (2006: Literacy),πως κατάφερε έναν αγγλομαθή
μαθητή της με δυσλεξία να τον κάνει μη δυσλεκτικό με τη διδασκαλία των
Αρχαίων Ελληνικών (2,3).
Θα μπορούσαν, λοιπόν, οι μαθητές με δυσλεξία, ανεξαρτήτως από τα
αποτελέσματα των ερευνών και τη βάση που έχουν, να διδάσκονται την
Αρχαία Ελληνική διάλεκτο, ήδη από την Ε΄ Δημοτικού και με ποιον τρόπο.
Το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες,
έχουν ήδη αξιολογηθεί οι βασικές τους δυσκολίες και έχουν μπει σε
πρόγραμμα παρέμβασης, μέχρι την Ε΄ τάξη του Δημοτικού. Η διδασκαλία
βασικών στοιχείων (αλφάβητος, πρώτη ανάγνωση, πρώτη γραφή) της
Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά τα παιδιά αυτά,
καθώς και τα προετοιμάζει για το Γυμνάσιο, αλλά και γιατί γνωρίζοντας τη
διαχρονική αξία της γλώσσας, τα βοηθάει να μάθουν καλύτερα να διαβάζουν
και να γράφουν τα σημερινά Ελληνικά. Ο τρόπος, που, ίσως μπορεί να
βοηθήσει τα παιδιά με δυσλεξία, να έρθουν σε επαφή με τη γλώσσα των
Αρχαίων Ελληνικών, είναι μέσω της καλλιγραφίας, όπου έχει αποδειχτεί από
διεθνείς μελέτες, πως βοηθάει στο να ξεχωρίζουν τις μορφές των γραμμάτων,
να γράφουν ορθογραφημένα και να εξασκούν την οπτική – χωρική τους
μνήμη, των πολυαισθητηριακών μεθόδων, δηλαδή μέσω, του οπτικού, του
ακουστικού και του κιναισθητικού ερεθίσματος (4,5,6,7,9) και βέβαια, μέσω
παιχνιδιού (8).
Τι χρειάζομαι:
Κίτρινα και λευκά χαρτόνια.
Έναν κόκκινο, ένα πράσινο και έναν γκρι μαρκαδόρο,
με λεπτή μύτη.
Ένα κουτί για να αποθηκεύονται οι κάρτες.
Τι κάνω:
Δείχνω την κάρτα με το γράμμα που θέλω να διδάξω, για παράδειγμα,
το γράμμα το ά οποίο έχω γράψει σε κίτρινη κάρτα και με γκρι
μαρκαδόρο.
Ο μαθητής περνάει το γράμμα με κόκκινο λεπτό μαρκαδόρο, χωρίς να
σηκώσει το χέρι του. Έπειτα, γράφει το γράμμα 3χ, την τελευταία φορά
με κλειστά τα μάτια.
Δίνω την κάρτα με το γράμμα, προσθέτοντας το σημάδι τονισμού, για
παράδειγμα, ἀ αφού είναι μετά να του παρουσιάσω την λέξη-κλειδί.
Περνάει, πάλι το γράμμα με κόκκινο χρώμα και τον τόνο με πράσινο
Εξηγώ το σημάδι τονισμού και δίνω το ίδιο γράμμα, άλλες 3χ, όπου ο
μαθητής τοποθετεί τον τόνο, με πράσινο χρώμα και εξηγεί.
Δίνω στον μαθητή μια κάρτα, όπου είναι γραμμένη η λέξη-κλειδί που
περιέχεται το γράμμα που διδάσκω, για παράδειγμα, ἀήρ με την
αντίστοιχη εικόνα δηλαδή έναν αέρα και τη σημασία της, και του ζητώ
να κυκλώσει το γράμμα και να πει σε ποιο σημείο της λέξης βρίσκεται,
δηλαδή αν είναι στην αρχή, στη μέση ή στο τέλος.
Έπειτα, περνάει τη λέξη 3χ με κόκκινο μαρκαδοράκι, προφέροντας το
κάθε γράμμα και μετά ολόκληρη τη λέξη, πάλι χωρίς να σηκώσει το
χέρι του. Γράφει τη λέξη από κάτω και τη σημασία της. Τέλος, με τον
δείχτη του χεριού του, γράφει τη λέξη σε μια λεία επιφάνεια ή στον
αέρα, από μνήμης, 3χ, προφέροντας κάθε γράμμα και μετά ολόκληρη
τη λέξη.
Ο μαθητής ολοκληρώνει, ακολουθώντας την ίδια διαδικασία, άλλα 3
γράμματα της Αλφαβήτου των Αρχαίων Ελληνικών, που μοιάζουν για
παράδειγμα με το γράμμα α, όπως το ο, σ, ρ.
Δείχνω τις κάρτες με τα γράμματα και ο μαθητής λέει τις λέξεις-κλειδιά.
Δείχνω τις εικόνες των λέξεων, ο μαθητής λέει τη λέξη που αντιστοιχεί
στην εικόνα, καθώς και τη σημασία της.
Σε ένα λευκό χαρτί, σχεδιάζω γραμμές, τη μία κάτω από την άλλη.
Ζητώ από τον μαθητή, να γράψει τις λέξεις από μνήμης, αφού πρώτα
τις πει προφορικά.
Δίπλα σε κάθε λέξη, κάνει την αντίστοιχη ζωγραφιά και δίπλα γράφει τη
σημασία της.
Δίνω τις ίδιες λέξεις-κλειδιά, βάζοντας μπροστά κάποιο άρθρο ή
προσωπική αντωνυμία , για παράδειγμα, τοῦ ἀέρος.
Ιχνηλατεί και τις δύο λέξεις 3χ, πρώτα με τον δείχτη του χεριού του και
έπειτα με το κόκκινο μαρκαδοράκι. Τους τόνους τους περνάει με
πράσινο μαρκαδοράκι και εξηγεί το σημάδι τονισμού του άρθρου
τοῦ. Τις γράφει από μνήμης και λέει, πάλι, τη σημασία (9).
Τα σημάδια τονισμού, τα εξηγώ, τοποθετώντας τα στα γράμματα ή στις
λέξεις, για να καταλάβουν την τοποθεσία.
Οι λέξεις που χρησιμοποιώ είναι απλές και εύκολες στη μετάφραση.
Οι λέξεις αποθηκεύονται σε κουτί, για επανάληψη.
Βιβλιογραφία:
1.Κακριδής Ι.Θ. (2013), ¨Γιατί διδάσκουμε Αρχαία Ελληνικά στα παιδιά¨.
2.Rogkakou, N. (2016), ¨Τα αρχαία ελληνικά θεραπεύουν τη δυσλεξία,
σύμφωνα με έρευνα¨, Ethernews.gr
3. Chrysopoulos Ph. (2016), Ancient Greek Can Help Children With Dyslexia,
GreekReporter.com
3.Σαραντάκος, Ν. (2009), Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία –Τσεγκιές,
sarantakos.wordpress.com
4.The Orton – Gillingham Practitioner’s Notebook (pre-reader: P.K. remedial
1) (2017), Orton – Gillingham online academy
5. Atlantic Seaboard Dyslexia Education Center and British Dyslexia
Association, (2016): Cursive Handwriting Helps Students overcome dyslexia-
Domtar
6.Tufty Tammy (2016) The all natural remedy for dyslexia –Blueline
by Domtar
7.Givens, L. (2016), Developing Essential Grammar Skills: A Structural Multi –
Sensory Approach, Orton Gillingham Academy
Lee. A.M.i. & Gillis, M. (2017), 6 Essential Skill.
8. Γιανναράς, Χ. (2018), Αν υπήρχε πολιτικός με όραμα θα έβαζε στο
Δημοτικό Αρχαία Ελληνικά και Ελληνικούς χορούς, My Daily News.
9.Δημητριάδου, Ι. (2018), Ανάπτυξη του Γραπτού Λόγου, για μαθητές
Γυμνασίου, Upbility.gr
Ιωάννα Δημητριάδου
Ειδική Παιδαγωγός με εξειδίκευση στη Δυσλεξία και στις Μαθησιακές
δυσκολίες
Orton-Gillingham Practitioner
Συγγραφέας
Αρθρογράφος
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
